bg.bg

तीहारको दुईदिन अघि किर्तीपुरको चोभामा चङ्गाचैट कार्यक्रम सम्पन्न भयो । सिकारुहरुलाई लक्षित गरेर आयोजना गरिएको चङ्गा उडाउने कार्यक्रममा स्थानीय युवाहरुसहित ब्लगर, सञ्चारकर्मी तथा युवासहित दर्जनबढी सहभागीहरुले चङ्गा उडाएका थिए । प्रतियोगीतमा स्थानीय अनिष थापाको चङ्गाले प्रथम स्थान हासिल गर्यो भने ब्लगर कविता गुरागाई र स्थानीय प्रदिप लामा दोश्रा भए । काठमाण्डौका रिक्सन शाक्य तेश्रो भएका थिए । बिजेताहरुलाई क्रमशः तीनहजार, दुईहजार र एकहजार रुपैयाँ बराबरका पुरस्कार कुपन वितगरण गरिएको थियो । मेरोरिपोर्ट, मिडियामञ्च र रेडियो कार्यक्रम नयाँनेपालले संयुक्त रुपमा आयोजना गरेको कार्यक्रम शान्ति, सद्भाव र शुसासन प्रबद्धन तथा मिडिया सुरक्षाका लागि नागरिकको चासो र जिम्मेवारी बोध गराउने प्रयायस्वरुप गरिएको इक्वल एक्सेस नेपालका कार्यक्रम संयोजक विनय गुरागाईले जानकारी दिए ।

जबजब शहरमा झिलिमिली बत्तिको मौसम शुरुहुन्छु म अनायास भावुक हुनपुग्छु । बारीका कान्ला, बगैचा, खेतका गराहरु, बाटोको छेउछाउ ढकमक्क सयपत्रि, मखमलि फुल्न थालेपछि यो मन ढक्क फुल्न थाल्छ । सास फेर्न गारो भएजस्तो लाग्छ । हरेक साल यही बेला आउने तीहारले मेरो मनलाई भारी बनाउँछ, यस्तो लाग्छ म हरेक साल यहीबेलो बोझिो मनको भारी बिसाउने दिदी बैनीको अभावमा एक्लै तडपिन्छु, लुकेर सुक्सुकाउँछ, एकान्तमा आसुँ झार्छु, दिदीबैनी नहुनुको पिडाले फुलेको छाती बोकेर मान्छेका अगाडि बनाबटी हाँसो हाँस्छु ।

आज रेडियो सगरमाथाको उहिल्यै बाजेका पालामा भन्ने रेडियो कार्यक्रममा भैरब रिसालसँग कुरा गर्दै बुबाले भन्नुभयो, “मेरी दुईटी छोरी थिए, तर सानैमा बिते ।” भोजपुर भुल्केको अनकन्टार ठाउँमा उपचार नपाई दिदीहरुको मृत्यु भएको कुरा सुन्दा तीहारको मुखमा आज फेरी भक्कानीए एकछिन । त्यसो त दिदीहरुलाई मैले देखिन । न त फोटो नै देख्न पाए । बुबा आमा भन्नुहुन्छ दिदी १२ बर्षको उमेरमा खस्नुभयो । (मृत्यु हुनुलाई बोलीचालीको भाषामा खस्नु भन्छन् अहिलेपनि धेरैले) । कारण के थियो अहिलेसम्म थाहा थिएन । तर आज बुबाले भन्दा कुनै रोग थियो, गाउँमा उपचार हुन सकेन । बाँचेकी भए मेरी दिदी, आहा कस्तो रमाइलो हुन्थ्यो होला? चारजना दाजुभाईकी एउटी दिदी । भगवानले दिएको अमुल्य उपहार हुने थियो होला । तर भाग्यमा पनि विश्वास गर्ने हो भने हरेकको भाग्यले उसको भोगाई निर्धारण गर्छ । म र मेरा दाजुभाईको जीवनमा पनि दिदीको अभाव हुनु हामी अभागी भएर नै होला ।

मैले तीहारमा अहिलेसम्म धेरैजनाको हातबाट टिका थापे । केही बर्ष भयो, टिका लाउन छोडेको । जसले टिका लाइदिए पनि त्यहाँ कहिल्यै दिदीभाईको वा दाजुबैनीको जस्तो आत्मीयता मैले अनुभव गरिन । दिदीभाई, दाजुबैनीको सम्बन्ध कति आत्मीय हुन्छ? भोगेको नभएपनि देखेको भरमा भन्दा यो सम्बन्ध पवित्र हुन्छ । दाजुभाईलाई भन्दा दिदीबैनीलाई साथी, सहयोगी साथै आमाको बिभिन्न रुप र भुमिकामा देख्न सकिन्छ भन्छन् भोग्नेहरु । तर मलाई के थाहाँ । र त रहर लाग्छ । मनमा सोच्छु आहाँ मेरी पनि दिदी भैदिएकी भए? बैनी भइदिएकी भए?

तीहारमा टिका लाउनमात्र हैन तीजको दरखाने समय पनि मेरा लागी उत्तिकै पिडादायी छ । जुन दिदीबैनीसँग प्रत्यक्ष जोडिएको छ । दिदी हिड, दर खान जाऔ । भाई आइज टिका लगाउँ । सम्बन्धलाई अझ प्रगाढ बनाउनका लागि यस्ता शब्दहरु कति मर्मस्पर्शी हुनसक्लान् । तर भोग्न नपाएको माया र सम्बन्धको कागजी ब्याख्याले मनको घाउ निको हुन्छ र? कदापी हुदैन । मेरी दिदी बाँचेकी भए आज म पनि भन्थे होला, दिदी आउ दर खाउ । उनले मलाई संसारको जुनसुकै कुनाबाट बोलाउथिन् होला भाई जहाँ भएपनि आइज, निधार खाली नराख । आफु पनि नरो, मलाई पनि नरुवा । आहा, संझिदा पनि त्यसैत्यसै रोमाञ्चित हुन्छु यस्ता कल्पनाले । तर वास्तविकतामा म धेरै अभागी छु । मेरी दिदी पनि छैनन् बैनी पनि छैनन् । अरुका दिदीबैनी देख्दा यस्तो लाग्छ मेरो चाँही किन भएनन्? म चाँही हरेक तीजमा किन एक्लिन्छु, तीहारमा सबैका निधारमा दिदीबैनीको हातको टिका हुन्छ मेरो निधार किन खाली हुन्छ? सायद नियतीको खेल भन्या यस्तै होला ।

त्यसैले त तीज र तीहार मेरा लागि पर्व खुशीको पर्व हुन सकेन । तीहार बत्तिको झिलीमिली र फुलको पर्व भनेपनि मेरा लागि यो हैन भन्ने वास्तविकतामा नै म आजसम्म बाँचीरहेको छु । अनि तीज पनि । हुन म भाग्यमानी यस अर्थमा छु की श्रीमतीले जहिल्यै पनि मेरै अगाडि उनका दाजुभाईलाई टिका लगाउछिन् । टिका लगाउनका लागि उनी माइत जान्नन्, दाजुभाईलाई उनकै घरमा बोलाउछिन् । कारण उनी मेरो अवस्थासँग परिचित छन् । मलाई एकछिन भएपनि अरुसँग हाँसेको, खेलेको र रमाइलो गरेको हेर्ने उनको इच्छाले गर्दा मलाई मान्छेका अगाडि आँसु झार्न दिदैन । तर पनि एकान्तमा फेरी उही । सोच्छु मेरी पनि दिदीबैनी भइदिएका भए ।

Changa Chait, 2011 at Chobhar, Kirtipur. It was organized jointly by www.meroreport.net, www.mediamanch.net & Radio Program Naya Nepal - programs of Equal Access Nepal. Well participated by bloggers, journalists, friends and family of equal access nearly dozen people engaged themselves in flying kite.

कैयौ दिनदेखि म उकुसमुकुस भएको महशुस गरिरहेको छु । मनमा नानाथरी बिचारहरु बर्षाको भेलसरी मडारिदै आउँछन्, मलाई बिचलित बनाउँछन् । मलाई यस्तो लाग्छ, म यो समाजसँग, यहाँका पात्रसँगै, परिवेशले सिर्जना गरेका बिसंगतीहरुलाई देखेर बिचलित भएकोछु, बिचलित अबस्थामा मनमा निस्कीएका ज्वारभाटारुपी बिचारहरुलाई थन्क्याउन नपाएकोमा झोक चलेपछि म झनै आन्दोलित हुन्छु । बिचलनको परकाष्टा सायद यसैलाई भन्छ होला । हावा पुर्वबाट पश्चिम बहेकोबेला मलाई हावालाई पश्चिमबाट पुर्वतीर बहाउन मन लाग्छ । म पहिलेपनि सजिलो मान्छे थिइन । सजिलो यस अर्थमा की मलाई मैले भनेको मात्र सही लाग्थ्यो, मेरो त्यो बानी अहिले झनै बलियो भएको छ । ममात्रै सही भन्ने अहमताले नै होला मेरा पाइलापाइलामा ठेसीएका बिसंगतीको डङगुर पहाडलाई बिथोल्न सक्ने, तीनीहरुलाई संगठित हुन नदिएर छरपष्ट पार्नसक्ने एउटै माध्यम भनेको तीनिहरुको बिर्सजनहो, त्यस्ता अहमतारुपी सवाल र कुबीचारहको बिर्सजन हो, त्यो त्यतिबेलामात्र सम्भव हुन्छ जतिबेला म तीनीहरुलाई स्वच्छन्द रुपमा पोख्न सक्छु । मलाई मेरा भावनाहरु पोख्नका लागि स्थानको अभाव छैन । र पनि म किन सकिरहेको छैन? किन रुमल्लिइरहेको छु? किन कुष्ठित भइरहेकोछु । सायद समय व्यवस्थापनको ज्ञानको कमीले गर्दा होला म महिनौदेखि प्रयास गर्दा पनि लेख्न सकिरहेको छैन । आफुलाई व्यक्ताउन सकिरहेको छैन । सायद यो मेरो कमजोरी हो । यसलाई लुकाएर म झनै कुष्ठित हुनेछैन । मैले निर्णय गरे म फेरी दैनिकी वा साप्ताहिकीको रुपमा आफ्नो मनलाई सबैलाई छताछुल्ल पार्न लेख्न थाल्नेछु । जसको श्रीगणेश हो मेरो आजको यो लेख ।