bg.bg

Ekantipur/काठमाडौ, अषाढ १६ - सरकार गठन गरेको १३ महिना पछि प्रधानमन्त्री माधवकुमार नेपालले राजीनामा दिएका छन् । बुधबार साँझ राष्ट्रका नाममा सम्बोधन गरी प्रधानमन्त्री नेपालले राजीनामाको घोषणा गरेका हुन् ।

उनले राष्ट्रिय सहमति निर्माण कार्यमा कुनै सहमति हुन नसकेकौ उल्लेख गर्दै शान्ति प्रक्रिया र संविधान निर्माण कार्यले पूर्णता पाओस् भनेर राजीनामा दिएको उल्लेख गरेका छन् ।

'सरकारले व्यवस्थापिका-संसद्मा नीति र कार्यक्रम तथा बजेट पेश गर्न ढिलो भइसकेको छ' उनले सम्बोधनमा भने, 'यस्तो परिस्थितिमा देशलाई अनिर्णय र अनिश्चयमा राखिरहनु उचित नहुने हुँदा व्यवस्थापिका-संसदमा सरकारको पक्षमा स्पष्ट बहुमत हुँदाहुँदै पनि मैले राजीनामा दिने निर्णय गरेको छु ।'

राजीनामा पत्र अव राष्ट्रपति समक्ष पठाइने छ । राष्ट्रपतिले स्वीकृत गरेपछि प्रधानमन्त्री पद मुक्त हुनेछन् । तर, अर्को सरकार नबनेसम्मका लागि उनी काम चलाउ सरकार प्रधानमन्त्री रहने छन् ।

यसअघि उनले एमाले स्थायी समितिको बैठकमा सम्बोधन मार्फ राजीनामा दिने जानकारी गराएका थिए । उनी वामपन्थीहरु मध्ये सबैभन्दा लामोसमय प्रधानमन्त्री बनेका छन् ।

के भने प्रधानमन्त्रीले ?

सम्माननीय प्रधानमन्त्री माधवकुमार नेपालले देशवासीका नाममा गर्नुभएको सम्बोधन

आदरणीय दिदी-बहिनी तथा दाजुभाइहरु !

तेह्र महिनाअघि मैले प्रधानमन्त्रीको पद सम्हालेदेखि आजसम्म आइपुग्दा अनेकौं घुम्तीहरु पार भएका छन् । तत्कालीन प्रधानमन्त्रीले राजीनामा गरेपछि उत्पन्न अप्ठ्यारो राजनीतिक परिस्थितिमा २२ राजनीतिक दलको समर्थनमा २०६६ जेठ ९ गते व्यवस्थापिका-संसदबाट म विधिवत् प्रधानमन्त्रीमा निर्वाचित भएको थिएँ । ऐतिहासिक जनआन्दोलनको उपलब्धि लोकतान्त्रिक गणतन्त्रमा सरकार प्रमुखको महत्वपूर्ण जिम्मेवारीलाई मैले देश, जनता र लोकतन्त्रका पक्षमा दृढताका साथ बहन गर्ने इमानदार प्रयास गरेको छु । राजनीतिक आन्दोलनको महाअभियानमा अमूल्य जीवनको आहुति दिने ज्ञात-अज्ञात शहीदहरुप्रति म हार्दिक श्रद्धाञ्जली अर्पण गर्दछु । साथै, आन्दोलनका घाइते र अपाङ्गहरुप्रति ऐक्यबद्धता प्रकट गर्दछु ।

शान्ति प्रक्रिया आरम्भ भएपछि राष्ट्रको सर्वोपरी हित तथा नयाँ संविधान निर्माण र शान्ति प्रक्रियालाई सार्थक निष्कर्षमा पुर्‍याउने साझा मूल कार्यलाई सम्पन्न गर्ने न्यूनतम सहमतिका आधारमा सबै सरकार गठन भएका हुन् । तर पनि, ती सबै साझा कार्यहरु सम्पन्न भएका छैनन् । स्वाधीन, सबल, समृद्ध, स्वाभिमानयुक्त र शान्त लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल हाम्रो साझा आकांक्षा र लक्ष्य हो । यसैका लागि हामीले लोकतान्त्रिक सङ्घर्षको लामो र कष्टसाध्य यात्रा गरेका हौं र यस यात्राको क्रममा हामीले गत चार बर्षमा महत्वपूर्ण उपलब्धिहरु पनि हासिल गरेका छौं । तिनै उपलब्धिको जगमा हाम्रो अग्रगामी यात्रा जारी छ । यद्यपि, यस यात्राका क्रममा देशलाई दिगो शान्तिको मार्गमा अग्रसर गराउन मैले पटक-पटक सहयात्राका लागि संवाद गरेको तथा बाह्रबुँदे सहमति गर्दै ऐतिहासिक जनआन्दोलनमा सहकार्यमा जुटेको एउटा पक्ष हाल असहमति र निषेधको मानसिकतामा रहेको अपि्रय स्थितिको हामीले सामना गरिरहेका छौं । यस्तो अवस्थाबाट देशलाई अविलम्ब मुक्त गर्दै विस्तृत शान्ति सम्झौता र त्यसका आधारमा भएका विभिन्न सहमतिहरुको कार्यान्वयनका लागि सहमति र समझदारीको राजनीतिक यात्रालाई अघि बढाउन हामी सबैले आ-आˆनो ठाउँबाट योगदान गर्नुपर्दछ । यही कुरालाई आत्मसात् गर्दै मैले सरकारको नेतृत्व गरेदेखि नै संविधानसभामा रहेका सबै राजनीतिक दलहरु, विशेषगरी प्रमुख विपक्षी दलसँग राष्ट्रिय सवालहरुमा सहमतिका साथ अघि बढ्न निरन्तर प्रयत्न गरेको छु । यद्यपि, यो प्रयास प्रमुख विपक्षी दल एनेकपा -माओवादी) को निरन्तर असहयोग र विरोधका कारण सफल हुन सकेन ।

आदरणीय दिदी-बहिनी र दाजुभाइहरु !

देशको असाधारण राजनीतिक अवस्थामा सरकारको नेतृत्व सम्हालेदेखि नै हामीले संसद्देखि सडकसम्म निरन्तर अवरोध, घेराउ, आन्दोलन र आमहडतालको सामना गर्नुपर्‍यो । हाम्रो अनेक प्रयत्न हुँदाहुँदै पनि देशले अवलम्बन गरेको लोकतान्त्रिक प्रणाली र संवैधानिक व्यवस्था अनुरुप सरकार सञ्चालन र प्रतिपक्षको भूमिकाको संयोजन कायम हुन सकेन । राजनीतिक सहमति वा विमतिहरुको समीक्षा र संश्लेषण गर्दै व्यवस्थापिका-संसद्भित्रै सरकार सञ्चालनका सन्दर्भमा विधिवत निर्णय वा निष्कर्ष निकालौं भन्ने हाम्रो मान्यता रह्यो । तर, लोकतान्त्रिक संस्कृति र मान्यताप्रतिका प्रतिबद्धताहरु पालनाको उल्टो हामीले अमर्यादित प्रहार झेल्नुपर्‍यो । यस्ता प्रहारहरु प्रतिपक्षको कक्षबाट मात्र भएनन्, अनपेक्षित दिशा र स्थानबाट समेत भए । आरम्भदेखि नै सरकारलाई असफल पार्ने अभियान नै चलाइयो । तर पनि, देश र जनताप्रतिको जिम्मेवारीवोध गरी हामीले अविचलित रुपमा आˆनो कर्तब्य निर्वाह गर्‍यौं । २२ दलको समर्थनमा हामीले सरकार गठनका समयमा तय गरेको साझा सहमतिको न्यूनतम कार्यक्रमका आधारमा नै काम गर्‍यौं । अत्यन्त प्रतिकूल परिस्थितिमा पनि भिन्न राजनीतिक विचार भएका राजनीतिक दलहरुको एकता र सुझबुझको परिणामस्वरुप मेरो नेतृत्वको सरकार १३ महिनासम्म बहुमतका साथ अगाडि बढ्यो र अहिले पनि त्यो बहुमत कायमै छ ।

संवेदनशील संक्रमणकालमा देशले रोजेको र खोजेको लोकतन्त्र, दिगो शान्ति तथा मानवअधिकारका पक्षमा हामी दृढतापूर्वक उभिएका छौं । सबै प्रकारका अधिनायकवादी सोच र कार्यहरुका विरुद्ध अविचलित रुपमा क्रियाशील रहँदै दवाव र धम्कीलाई अस्वीकार गरेका छौं । विगत द्वन्द्वकालका पीडाको पुनरावृत्ति हुननदिन संविधान र कानुन अनुरुपका जनअधिकार तथा कानुनी राज्यको रक्षाका लागि पाइला चालेका छौं । शान्ति प्रक्रियालाई प्रमुखता दिँदै माओवादी सेनाका लडाकुहरुको समायोजन र पुनःस्थापनाका लागि विशेष समितिलाई क्रियाशील तुल्याउँदै अयोग्य लडाकुहरुलाई शिविरबाट विदा गरिएको तथ्य जगजाहेर छ । शिविरमा रहेका लडाकुहरुको समायोजन र पुनःस्थापना सम्बन्धमा विस्तृत खाकासहितको कार्यतालिका र निर्देशिका तयार गरेर पनि एनेकपा (माओवादी) को असहयोगका कारण यसमा थप प्रगति हासिल हुन नसकेको यथार्थ मैले यहाँ उल्लेख गर्नैैपर्दछ ।

द्वन्द्वपीडितहरुलाई राहत उपलब्ध गराइएको छ र द्वन्द्वकालमा मारिएकाहरुलाई शहीदको सम्मान प्रदान गरिएको छ । संविधान निर्माणको कामलाई सरकार गठनको विषयसँग जोडेर प्रतिपक्षले संविधानसभाको कार्यप्रक्रियालाई समेत गतिहीन तुल्याएको कुरा यहाँ उल्लेख गर्नुपर्दा मलाई अत्यन्त दुःख लागेको छ । शान्ति प्रक्रियालाई सार्थक निष्कर्षमा पुर्‍याउन र संविधान निर्माण कार्यलाई सम्पन्न गर्न राजनीतिक दलहरुको सहमति र सहकार्य अत्यावश्यक छ । यसका लागि राजनीतिक दलका नेताहरुको सुझबुझ र समझदारी आावश्यक हुन्छ । यस्तो समझदारी लोकतान्त्रिक र संवैधानिक मान्यतामा आधारित भएर मात्र टिकाउ हुन सक्छ । तर, यस्तो सहमति र समझदारी एनेकपा (माओवादी) को निषेधको राजनीतिका कारण कायम हुन सकेन । सरकारका तर्फबाट संविधान निर्माणका लागि वातावरण सिर्जना गर्ने कार्यमा हामीले सदैव तत्परताका साथ भूमिका खेलेका हौं । संविधानसभाबाट संविधान निर्माण गर्ने जनताको चाहना र राजनीतिक शून्यता, अस्थिरता र द्वन्द्वको सिर्जनाको खतरालाई ध्यानमा राखी हामीले संविधानसभाको कार्यकाल एक वर्षका लागि बढाउने प्रस्ताव व्यवस्थापिका-संसदमा पेस गरी पारित गराएका छौं ।

अनेकौं व्यवधान र चुनौतीहरुको सामना गर्नुपरे पनि हाम्रो कार्यकालमा तुलनात्मक रुपमा शान्ति-सुरक्षाको स्थितिमा उल्लेखनीय सुधार भएको छ । विशेष सुरक्षा कार्यक्रम अन्तर्गत विभिन्न प्रकारका सङ्गठित अपराध, हिंसात्मक कार्य र राजमार्ग बन्द जस्ता क्रियाकलाप नियन्त्रण गर्नुका साथै सुरक्षा निकायको सुधार, सुदृढीकरण र परिचालनतर्फ विभिन्न कामहरु भएका छन् । राष्ट्रिय सुरक्षा नीतिको तर्जुमा गर्नुका साथै औद्योगिक सुरक्षा बल गठनको सैद्धान्तिक आधार तय भइसकेको छ । राष्ट्रिय परिचयपत्र निर्माणको कामलाई अघि बढाइएको छ । जोखिम व्यवस्थापन राष्ट्रिय रणनीति, युवा नीति, औद्योगिक नीति, सूचना तथा प्रविधि नीति, शहरी खानेपानी तथा सरसफाई नीति लागू गर्नुका साथै पर्यावरणको रक्षाका लागि विश्वकै ध्यानाकषिर्त गर्न सगरमाथाको आधारशिविर कालापत्थरमा मन्त्रिपरिषद्को बैठक आयोजना गरेको कुरा सर्वविदित छ । राजस्व परिचालनलाई उच्च स्तरमा कायम राख्दै काठमाण्डौं-हेटौंडा द्रूत मार्ग, बाराको निजगढमा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल, लुम्बिनी र पोखरामा ठूला हवाई मैदान, मेलम्ची खानेपानी आयोजनाको सुरुङ निर्माण, हुलाकी मार्ग, मध्यपहाडी लोकमार्ग जस्ता ठूला विकास आयोजनाहरुलाई विशेष जोडका साथ अघि बढाइएको छ । सन् २०११ लाई पर्यटन वर्षका रुपमा मनाउने घोषणा गरी पर्यटनको माध्यमद्वारा देशको अर्थतन्त्रलाई बलियो बनाउने लक्ष्य स्पष्ट गरिएको छ । कृषि, बन, जलस्रोत आदि जस्ता अन्य महत्वपूर्ण क्षेत्रमा स्पष्ट सोच र योजनाका साथ कार्यक्रम अगाडि बढाइएका छन् । जनता आवास, कणर्ाली रोजगार, दलित, मुस्लिम महिला तथा कमलरीका लागि शिक्षा र तालिम जस्ता सामाजिक उत्थानका कार्यक्रमलाई महत्वका साथ कार्यान्वयन गरिएको छ । टेलिफोन सेवाको व्यापक रुपमा विस्तार गरिएको छ । जेष्ठ नागरिक, जेष्ठ र द्वन्द्वपीडित पत्रकारहरुका लागि विशेष कोषको स्थापना र कार्यक्रम लागू गरिएको छ । महिला हिंसाविरुद्ध विशेष कार्यक्रम लागू गर्नुका साथै त्यस प्रयोजनका लागि प्रधानमन्त्री कार्यालयमा छुट्टै एकाईको स्थापना गरिएको छ । विगत एक दशकदेखि निस्त्रिmय रहेका कतिपय सरकारी संयन्त्रहरुलाई पुनः सक्रिय तुल्याइएको छ । गणतन्त्र स्तम्भ निर्माण जस्ता केही कार्यहरु भने विभिन्न कारणले तत्काल अघि बढ्न नसकेको र सुशासनको दिशामा हामीले सोचे अनुरुप काम गर्ने स्थिति नरहेको कुरा भन्नुपर्दा मलाई दुःख छ ।

विदेश सम्बन्धका क्षेत्रमा नेपालमा जारी शान्ति प्रक्रिया र विकास कार्यको पक्षमा सहयोग जुटाउन तथा राष्ट्रिय हित र गरिमाको अभिबृद्धि गर्न छिमेकी भारत र चीनलगायत विभिन्न मित्र राष्ट्रहरु तथा संयुक्त राष्ट्रसङ्घ समेतका अन्तर्राष्ट्रिय सङ्घ-संस्थाहरुसँगको सम्बन्धलाई अझ प्रगाढ तुल्याइएको छ । वैदेशिक सहयोगमा दोब्बर बृद्धि भएको छ । यसप्रकार जनताको अपेक्षा र देशको आवश्यकता अनुरुप सरकारले आफ्ना काम-कार्वाही अघि बढाएको कुरा यस अवसरमा स्पष्ट गर्न चाहन्छु ।

आदरणीय दिदी-बहिनी तथा दाजु-भाइहरु !

वर्तमान जटिल र संवेदनशील अवस्थामा देश र जनताका हितप्रति पूर्ण प्रतिबद्ध भई विवेकसम्मत पाइला चाल्नुपर्ने हुन्छ । यस्ता पाइलाहरु निश्चय पनि स्थापित र स्वीकृत राजनीतिक प्रणाली र संवैधानिक व्यवस्थाबाट निर्देशित हुनैपर्दछ । सङ्कीर्ण स्वार्थलाई परित्याग गरी वस्तुवादी किसिमले विगत र वर्तमानको समीक्षा गर्दै भविष्यको रेखाङ्कन गर्नुपर्दछ । यस सन्दर्भमा विगतलाई फर्केर हेर्दा जनताको व्यापक सहभागिताबाट निरङ्कुश राजतन्त्रको अन्त्य गरी माओवादीलाई हिंसाको बाटोबाट शान्तिको मार्गमा ल्याएर विस्तृत शान्ति सम्झौता सम्पन्न गर्ने तथा संविधानसभाको ऐतिहासिक निर्वाचन सम्पन्न गर्दै गणतन्त्र नेपालको आधार निर्माण गर्ने जस्ता उपलब्धिको स्मरण हुन्छ । तर, सँगसँगै उक्त प्रक्रियामा भएका विभिन्न सम्झौता र सहमतिको कार्यान्वयन नहुँदा उत्पन्न जटिल मोडहरुको पनि यतिखेर सम्झना गर्नैपर्दछ । यस सन्दर्भमा एनेकपा -माओवादी) ले स्वयम् सरकारको नेतृत्व परित्याग गर्ने तर अरुमाथि आफूले प्रधानमन्त्रीको पदत्याग गर्नुपरेको दोषारोपण गर्ने, व्यवस्थापिका-संसद्को बैठक झण्डै पाँच महिनासम्म अवरुद्ध गर्ने, आˆना बाचाविपरीत बन्द र हड्तालको सिलसिला अगाडि बढाउँदै देशलाई अन्योलग्रस्त तुल्याउने, शान्तिपूर्ण प्रतिस्पर्धाको राजनीतिक मर्यादालाई उल्लङ्घन गर्दै अरुमाथि अमर्यादित र अलोकतान्त्रिक रुपमा प्रहार गर्ने, सधैङ्का लागि परित्याग गर्ने भनिएको जबर्जस्ती चन्दा असुली र धम्की दिने गैरकानुनीे काम बन्द नगर्ने, शिविरमा रहेका लडाकुहरुलाई विशेष समितिको मातहतमा ल्याई छ महिनाभित्र समायोजन र पुनःस्थापना गर्ने, कब्जा सम्पत्ति फिर्ता गर्ने र वाईसीएलको अर्ध-सैन्य संरचना भङ्ग गर्ने प्रतिबद्धता पूरा नगर्ने, सत्ता कब्जाको मनस्थिति राखी भ्रम, भय र आतङ्कको माध्यमबाट देश र जनतालाई अनिश्चयको दिशातर्फ धकेल्ने चेष्टा गर्ने, बहुदलीय राजनीति स्वीकार गरेको कुरा गर्ने तर अरु राजनीतिक दलहरुको अस्तित्व स्वीकार नगर्ने जस्ता प्रतिपक्षका बिडम्बनायुक्त व्यवहारबारे यहाँ चर्चा गर्नुपर्दा मलाई तीतो अनुभूति हुन्छ । यस्ता क्रियाकलापहरुको समीक्षा गर्दै एनेकपा (माओवादी) हिंसा, उग्रवामपन्थी उन्माद र सर्वसत्तावादी चिन्तन र क्रियाकलापबाट मुक्त भई लोकतान्त्रिक नागरिक पार्टीमा रुपान्तरित हुने अपेक्षा गरेको छु ।

उपर्युक्त पृष्ठभूमिमा, हामीले भरखरै थपेको संविधानसभाको एक बर्षको कार्यकालको अत्यधिक सदुपयोग गरी शान्ति प्रक्रियालाई कसरी सार्थक निष्कर्षमा पुर्‍याउन सक्छौं र नयाँ संविधान निर्माणको अभिभारा कसरी कार्यान्वयन गर्न सक्छौँ, कार्यान्वयन हुन बाँकी रहेका सम्झौता र सहमतिलाई कसरी पूरा गर्न सक्छौं, हिंसा र द्वन्द्वका सबै रुपहरुको अन्त्य गर्दै दिगो शान्तिको दिशामा कसरी अगाडि बढ्न सक्छौं, पटक-पटक सहमति गर्ने तर तिनको पालना र कार्यान्वयन नगर्ने प्रवृत्तिलाई हटाउँदै पारस्परिक विश्वासको सिर्जना कसरी गर्न सक्छौं र जनताबीच राजनीतिक दलहरुप्रतिको विश्वासलाई स्थापित गरी देशमा समृद्धि र स्थिरता कसरी कायम गर्न सक्छौं भन्नेबारेमा गम्भीर हुनैपर्दछ । यसमा गम्भीर हुँदै देश र जनताप्रतिको जिम्मेवारी बोध गरेर मात्र हामी शान्ति प्रक्रिया र संविधान निर्माणमा रहेका विमति र अन्तरविरोधहरुको समाधान गर्न सक्छौं । सहमतिको वातावरण नहुँदा देश र जनताले हानी मात्र ब्यहोर्नुपर्ने कुरामा दुई मत हुन सक्दैन । यस्तो यथार्थलाई मनन गरी द्वन्द्व, निषेध, बन्द र हडतालबाट देशलाई कुनै फाइदा नहुने तथा मुलुक अशान्ति, अन्योल र द्वन्द्वतर्फ धकेलिएर यसको स्वाधीनता, सार्वभौमसत्ता, अखण्डता र आर्थिक स्थिति कमजोर हुने यथार्थप्रति जिम्मेवार भएर सोच्न म सबैलाई आग्रह गर्दछु ।

आज देश परिवर्तन र रुपान्तरणको संक्रमणकालीन पीडा खेपिरहेको छ । हामीले अब आगामी तीन महिनाभित्र शिविरमा रहेका माओवादी सेनाका लडाकुहरुको समायोजना र पुनःस्थापनाको काम पूरा गरी देशलाई दिगो शान्तिको मार्गमा अघि बढाउनुपर्नेछ । हाम्रा सामु विगतको द्वन्द्वबाट उत्तरदानका रुपमा प्राप्त कतिपय असजिला विषयहरु मात्र छैनन्, संक्रमणकालबाट नाजायज फाइदा उठाउने चेष्टामा लागेका देशका विभिन्न भागहरुमा हत्या-हिंसामा संलग्न अनेकौं समूहका अवैध क्रियाकलापहरु नियन्त्रण गर्नुपर्ने जिम्मेवारी पनि छ । साम्प्रदायिक सद्भाव र राष्ट्रिय एकता कायम गर्दै लोकतान्त्रिक अग्रगतिका साथ अघि बढ्नुपर्ने छ । लोकतन्त्रबाट प्राप्त नयाँ परिवेश एवं बदलिँदो स्थितिमा सिर्जित जनताका आकांक्षाहरुलाई सम्बोधन गर्नुपर्ने छं । त्यस्तै ११ महिनाभित्र नयाँ संविधान निर्माण गरी राज्यको पुनःसंरचनाको माध्यमबाट देशमा सङ्घीय प्रणाली लागू गर्दै सबै समुदाय र क्षेत्रका जनतालाई अधिकारसम्पन्न तुल्याउनुपर्नेछ । यस्तो परिस्थिति विद्यमान रहेको अवस्थामा हाम्रा छिमेकी देशहरुका नीति र प्रगति, क्षेत्रीय र अन्तर्राष्ट्रिय रुपमा भइरहेका घटना र परिघटनाको प्रभाव हाम्रो जस्तो भू-राजनीति भएको देशमा कस्तो पर्छ भन्नेतर्फ पनि हामीले सोच्नै पर्दछ । वर्तमान राष्ट्रिय-अन्तर्राष्ट्रिय परिवेश र हाम्रा सामु रहेका चुनौतीहरुलाई ध्यानमा राखेर सोच्दा नेपाल र नेपालीको हित र उन्नतिका लागि राष्ट्रिय सहमतिका साथ अघि बढ्नु अपरिहार्य देखिन्छ । यही भएर नै मैले पटक-पटक सहमति र सहकार्यका लागि सबैसँग आग्रह गर्दै आएको हुँ । सहमतिको नयाँ यात्रा आरम्भ गर्न मैले प्रमुख तीन राजनीतिक दलका नेताहरुसँग अनेक पटक आग्रह गरेको छु । साथै, सरकारमा सहभागी राजनीतिक दललगायत अन्य राजनीतिक दलहरुसँग सरकारको विकल्पबारे ठोस निष्कर्ष निकाल्नका लागि बारम्बार आग्रह गरेको छु । राजनीतिक दलका नेताहरुको आग्रह अनुरुप मैले राष्ट्रिय सहमतिको खोजीका लागि जेठ १४ गतेपछि दिएको एक महिनाको समय पर्याप्त नै हो भन्ने लाग्दछ । प्रतिपक्षी एनेकपा -माओवादी) का नेताहरुलाई समेत मैले उपयुक्त राजनीतिक निकास र सहमतिका लागि अनेकौं पटक आग्रह गरें । तर पनि, कुनै सहमति हुन सकेन । सरकारले व्यवस्थापिका-संसद्मा नीति र कार्यक्रम तथा बजेट पेश गर्न ढिलो भइसकेको छ । यस्तो परिस्थितिमा देशलाई अनिर्णय र अनिश्चयमा राखिरहनु उचित नहुने हुँदा व्यवस्थापिका-संसद्मा सरकारको पक्षमा स्पष्ट बहुमत हुँदाहुँदै पनि शान्ति प्रक्रिया र संविधान निर्माण कार्यले पूर्णता पाओस् र त्यसका लागि राजनीतिक निकास र सहमतिको मार्ग प्रशस्त होस् भन्ने आशयका साथ आजैका मितिदेखि मैले प्रधानमन्त्रीको पदबाट राजीनामा दिने निर्णय गरेको छु ।

आदरणीय दिदी-बहिनी तथा दाजु-भाइहरु !

राजनीतिक यात्रा सरल रेखाबाट अघि बढ्दैन भन्ने कुरा मलाई राम्रोसँग थाहा छ । यस यात्रामा सहयोगी र अवरोधक दुवै हुन्छन् भन्नेमा पनि मलाई कुनै शङ्का छैन । काम गर्दा कमी-कमजोरी रहन सक्छन् भन्ने पनि यथार्थ नै हो । सरकार सञ्चालन गर्दा कुनै कमी-कमजोरी रहेका भए म त्यसका लागि आत्माआलोचित छु । मेरो १३ महिने कार्यकालमा संयुक्त सरकारका सहभागी र सहयोगी राजनीतिक दलबाट प्राप्त निरन्तर सहयोगका लागि म ती सबै दल, दलका नेता, सांसद र कार्यकर्ताहरुलाई हार्दिक धन्यवाद दिन चाहन्छु । अत्यन्त प्रतिकूल परिस्थितिमा पनि शान्ति र लोकतन्त्रका पक्षमा जनसमुदायबाट प्राप्त न्यानो माया र सहयोगका लागि म सिङ्गो मन्त्रिपरिषद् र स्वयं आˆनो तर्फबाट आभार प्रकट गर्दछु । अनैकौं अप्ठ्याराहरुको सामना गर्दै सरकारको पक्षमा उभिने मेरो पार्टीका सम्पूर्ण नेता र कार्यकर्ताहरुप्रति कृतज्ञता प्रकट गर्दछु । नेपालको लोकतन्त्र, शान्ति प्रक्रिया र आर्थिक-सामाजिक विकासका लागि निरन्तर योगदान गर्दै हामीलाई सहयोग गर्ने सबै मित्र राष्ट्र एवं अन्तर्राष्ट्रिय सङ्घ-संस्थाहरुलाई हृदयदेखि धन्यवाद दिन चाहन्छु ।

मेरो राजीनामापछि शान्ति प्रक्रियाका बाँकी कामहरु अविलम्ब पूरा गरिनेछन् भनी सार्वजनिक उद्घोष गर्ने एनेकपा (माओवादी) ले आगामी दिनहरुमा अवश्य पनि आˆनो बचन पूरा गर्ने छ भन्ने मैले आशा गरेको छु । साथै, राष्ट्रिय सहमतिको यात्रा आरम्भ गर्दै यथाशीघ्र नयाँ सरकार गठन गरी शान्ति प्रक्रिया र संविधान निर्माणको अभिभारा पूरा गर्ने कार्यमा राजनीतिक दलहरुको पूर्ण सफलताको कामना गर्दछु । प्रधानमन्त्रीको पदबाट राजीनामा दिए पनि मैले गर्दै आएको देश र जनताको सेवा अविचलित रुपमा निरन्तर जारी रहनेछ भन्ने अठोट पुनः प्रकट गर्न चाहन्छु ।

धन्यवाद !

२०६६ असार १६

भाग्यमा ममात्र हैन तपाई पनि विश्वास गर्नुहुन्छ होला । हिजो इङ्गलीस टिमले हार्यो आज धेरैजनाको कुरा गर्ने बिषय थियो, उनीहरुो लक (भाग्य) बलियो थिएन, अस्ति नै स्पेन हार्यो, त्यस्तै सुनियो । इटली र फ्रान्समात्र हैन हार्नेहरु सबैको भाग्य कमजोर हुनुपर्छ त्यसो भए । सायद हामी नेपालीहरुको भाग्य सारै कमजोर र दुःखी छ, मध्यरातमा हाई काड्दै ब्राजिलको खेल कुर्नुर्नुपर्ने । के हाम्रो भाग्यमा यस्तो कुरा लेख्या छैन हामी काठमाण्डौ, भेडेटार, रुकुम, धनगढी, चितवन, तम्घास आदी ठाँउमा बनेका अन्तराष्ट्रियस्तरका रंगशालामा बसेर नेपाली समय अनुसार विश्वलाई विश्वकप हेर्न बाध्य पारुँ ।

Media and Conflict sensitivity! how should I prepare an article with 6 pages? It is big task for me. However, I haven't said I can't do. Yes, I can write a good book. I can make it. Thanks Action Asia Nepal network, though your decision taken in today's meeting is somehow challenging I can complete my job within deadline. This is for sure.

'Sorry Upendra, it seems that this time it won't happen', not surprisingly holding his phone in hand Upendra said 'oh, unfortunate'! Yes, it's unfortunate this time that we won't take visiting journalists to Prime Minister's office in a way we did last time. Rumor is that he has almost decided to quit, but by when, nobody knows except himself. My organization Equal Access (www.equalaccess.org) is organizing educational tour for journalists this week and one of the proposed meeting point for them was PMO. But it seems not to happen this time. With the aim of delivering letter to PMO we had gone the Singha Durbar this afternoon but didn't go where we wanted to go first. But we Upendra ji & I met CA spoke person at his office, and had informal talk about the progress the CA is making. Then met secretariat of chairperson of CA where he agreed providing journalists with one hours on the day of 10th June at his office. Chairperson of Constitutional committee also agreed to interact with journalists. Yes, indeed this is great news, at least we have three appointments fixed. We also requested Minister of Peace and agriculture, and hopefully he will get available for the interaction.
Call from the Bhojpur this morning was an official invitation from the Radio Chomulungma, a newly established Community Radio in the district. Station Manager Action Rai wanted me in the radio very soon as they were going to organize a training for producer at the premises of Radio. I spoke him that if it is last last week of Ashar I should think of visiting there as resource person, otherwise it will be difficult to manage time as I am pretty busy.
Is there Banda (general strike) again happening? Yes! this is matter of fact that 'Bhisma Ekata Parisad' has announced that it will be organizing two days general strikes effective in mid-western region on 21 & 22 of June when most of visiting journalists from those districts are travelling to Kathmandu attending to the journalist exchange program. How come they think that Banda is a solution. After all it creates problems for others. Despite it is problematic for bringing journalists from district I should organize the journalist visit program in stead of getting it postponed for the time being. Still hoping that it will happen. I have proposed few alternatives and with those options an email request has been forwarded to donor lets see how it reacts.

May 1, 2010
Flight time was not that much longer than just 1 hour and 10 minutes from Kathmandu. As If I am in domestic flight. But reality is I was in international flight. On that day when I left Kathmandu thousands of people in red-shirt were passing through the street in Kathmandu chanting slogan against government. I thought I should have postponed my traveling day to Dhaka but it was not in my hand as I had to reach there at any cost, so instead of waiting in home I dared to go to airport despites road was blocked everywhere by cadres of CPN Maoist. On the way to airport rally made my taxi stopped, I scared thinking if someone stone at my taxi, however, I had no option than to reach airport in time. I, when reached to airport, came to know that flight time has changed which I am not able to convey to the hotel in Dhaka, but later I received the call from hotel as pick up van was waiting in Dhaka airport. Finally I say my wife bye and flew high to reach Dhaka.
The thing made me surprised when I boarded Biman Bangladesh I saw more than 90% passengers on that plane were Nepali going to Malaysia. I found almost all travelers were boarding for the first time, leaving country with a great hope of earning a lot of money in foreign land, and bring that back to home. From whom I talked to knew why he was going Malaysia is to earn good amount of money. Why did he need much money to earn? He answers 'he has a dream of getting married after he got back from Malaysia, but he couldn't earn money if he didn't leave country.' I came to know from him that his elder brother has also left home for Gulf country, and now he also decided to go leaving his old parents alone at home in Saptari. This was not the story he told me but it was a story of almost all youth who were going to Malaysia dreaming they will have bright future once they have money. But pity thing I noticed from the behavior they showed in the plane that they even haven't been told how to do the safe travel. They were behaving as if they don't know even miner things. Cabin crew in entire flight were requesting them take a sit belt, don't move, so on and on, it seemed to me that they were just listening that but not accepting. Everyone was sticking their hand at ring bell, no body know what is the purpose of the button seen there in the plane.
Yes, finally, I am landed. I saw vehicle waiting for me. I saw a person waving hand for me, with beautiful smile he was welcoming me. Finally I entered in to the city of Dhaka.

जिन्दगी कहिलेकाँही सारै दिक्क लाग्दो हुदो रहेछ । मनमा जे जस्तो उत्साह र उमंग भएपनि त्यसलाई त्यही रुपमा कायम राखिरहन मुस्किल पर्दोरहेछ । सोच्छु एकथोक, हुन्छ अर्को थोक । खुशी खोज्न सारै गारो । गीत सुनेको थिएँ शान्ति खोजुँ म कहाँ? अहिले मलाई त्यस्तै लाग्छ खुशी खोजुँ म कहाँ? हाँसो खोजु म के मा? मसँग सबैथोक छ र पनि मलाई आज लागिरहेको छ म एक्लो छु । मेरो कोही छैन । भएकाहरु पनि मेरा हुन् भन्ने मलाई पटक्कै लागिरहेको छैन । मानौ म एउटा यन्त्र हुँ । कसैले चलाउँछ, थन्क्याउँछ, फेरी खोल्छ, बन्द गर्छ । जति बेला मन लाग्यो चलाउँछ, जतिबेला मन लाग्छ फालिदिन्छ, न मलाई कसैले सुन्छु, न त मैले अरुलाई सुन्नुपर्छ भन्ने महसुश नै गराउन सक्छ । बेकारको लाग्न थालेको छ जिन्दगी ।

June 14, 2010
I met Susal, friend of mine. I met her in Vermont when I was there attending three week long CONTACT program in SIT Graduate Institute Vermont USA in 2009 June. She is here with the aim of accomplishing her university research on non-violence and dialogue in peace-building. I briefly provided her my opinion on current political deadlock, and few interventions initiated by civil society. In the evening I met Tulsi ji at Zazbell restaurant had few informal talks. We watched world cup match between Japan & Cameron where Japan beat by one goal.
June 15, 2010
The day was normal as other day. I spent my time in meeting different people in office.
June 16, 2010
Not that much different than other day. Spent my time in meeting. Finalized some important task. Met a person from Bhojpur, was station manager at Chomolungma FM, a newly established Community Radio station in district. I saw Mr. Bhuwan innocent, and grateful to me, but I have done nothing special for him instead of taking him to the office.

BANDIPUR – Time and again, I heard the name of place 'Bandipur'. Have you been to Bandipur? No! Why haven't you been? You should have gone there? Bandipur is such a beautiful place people often term it queen of mountain. Indeed such a nice place, please make your visit….. and more; hit my ear for many many years. Finally, a day has come made my dream came true. Yes, I made it. 9th, 10th and 11th of June 2011 at Bandipur Moutain Resort, was indeed awesome experience of life ever lived with.
What do you feel if you see open sky, lightening galaxies, milky way and peaceful earth nothing making you feel disturbed as if you are in heaven. Yes, it is heaven. Just silence and peaceful in the night with non-stop sound generated by crickets from surrounding forest. Wah…. it was wonderful three days I spent in Bandipur. The one and only thing I missed is my wife, and son. I wanted to take them together with me, it was not possible as I was in official trip. A program called 'Youth Retreat' was organized by Youth Action Nepal and International Alert. My organization is also considered one partner of the this consortium so it happened for me to be there on such a memorable event. Hiking inside Shidda Cave, wandering around in folks were most memorable ever I had.

हामी कति निराशातीर जादैछौ भनेर अब हामीलाई कसैले भन्नु नपर्ला जस्तो लाग्छ । एउटा सामान्य नागरिक जो बिहानदेखि बेलुकासँग हातमुख जोर्न संघर्ष गरिरहेको हुन्छ, एउटा मध्यमबर्गिय परिवार जसोतसो समाजमा इज्जतिलो जिन्दगी जिउन चाहिरेको हुन्छ र उच्चबर्ग जसलाई निम्न र तल्लो बर्गिय समाजमा के हुदैछ कुनै चासो छैन, न त चासो लिने ध्याउन्न नै । सबै बर्ग आज खशि छैन । निराशा धेरै छ । अत्यास बढ्दो छ । कारणहरु थुप्र्रै हुनसक्छन् । त्यसमध्ये केही यहाँ चर्चा गरौ । एकजना मित्रले केही दिन पहिले फेसबुकमा आफ्नो स्टाटस् सन्देश लेखे, यो देशमा अब शहरीया र गाउँलेको दुरी अकास्सिन्छ? धनि र गरिवको खाडल झनै फराकिलो र गरिहो पनि हुन्छ । उच्च बर्ग आकासिन्छ? सबभन्दा गरिवहरु अझै भाँसिन्छन्, मध्यम बर्ग न तल झर्छ न माथि नै उक्लन्छ, उ एउटा भ्रममा दुवैतिरको नभै जिन्दगी जिउछ जुन जिन्दगीको न उसलाई आवश्यकता छ, न त अरुलाई त्यसको महत्व बुझाउन नै सक्छ । मेरा मित्र एउटा सामान्य नागरिक हुन् । तत्लो बर्गिय मध्यमबर्गलाई प्रतिनिधत्व गर्छन् । उनी एउटा सामाजिक सवाल र संचारलाई बिषयबस्तु बनाएर काम गर्ने संस्थाको कनिष्ठ कर्मचारी हुन् । काठमाण्डौभन्दा तथाकथित मोफसलमा बस्छन् । राजनीतिक पृष्ठभुमिले ओतप्रोत वातावरणमा हुर्केका भएपनि मित्र राजनीति गर्दैनन् । समग्रमा भन्दा उनलाई राजनीतिभन्दा पनि त्यही जागिर जोगाउनुछ, जसका लागि उनी मनमा जस्तासुकै बिचार आएपनि संस्थाको तटस्थता नितीको पालना गर्छन्, खुलेर राजनीति गर्दैनन् । तर उनले फेसबुकमा जे लेखे, त्यसलाई पटक पटक पढ्न मनलाग्यो । धेरै पटक पढेपछि मैले त्यो कुरालाई हुवहुँ कपी गरेर मेरैमा राखुजस्तो लाग्यो, तर मन पर्यो मात्र भन्नु उत्तम ठाने मैले । किनभने उनको तर्कमा तागत छ जस्तो लाग्यो । उनले बर्तमान परिस्थितीलाई गहन अध्ययन गरेर भविष्यको संकेत गरेका छन्, जुन कुनै समाजशास्त्रिले गर्ने चिन्तनभन्दा फरक हैन जस्तो लाग्यो मलाई । उनको अभिव्यक्तिमा आशा हैन निराशाको झिल्को दन्किएको छ । उनी कतै कुनै पनि यस्तो ठाउँ देख्दैनन् जसले उनलाई केही राम्रो हुदैछ भन्ने ढाडस दिओस् । उनले मात्र किन यस्तो सोचे, कतै म पनि यस्तै सोचिरहेको छु तर भन्न पो सकिरहेको पो छैन की? अहिले भैरहेको निराशाजन्य परिस्थितीमा हामीले देखेका, सुनेका, भोगेको तमाम यथार्थपरक घटनाले यस्तै भन्छ हामी आशाबादी हुन छोड्यौ । शंकालु धेरै, अविश्वासी अति, निरास । किनभने हामीले अहिले पढिरहेका शब्दहरु केलाउँ, हेरिरहेका दृष्यहरु पछ्याउ् । सुनिरहेका कुराहरु सम्झौ ।
बिहानै सबभन्दा पहिले सुन्ने समाचारमा हामी सुन्छौ कुरा मिलेन, निष्कर्ष बिहीन, खिचातानी, विवाद, झगडा, मृत्यु, मृत्युदर बढ्दो, मुल्य बढ्दो, आकाशियो, धर्ना, जुलुस, बन्द, हड्ताल, घाटा, सिमा अतिक्रमण, उनीहरु जिम्मेवार हामी चोखा, दोषी, आरोप, आदी । यी मध्ये केही शब्दहरु सकारात्मक रुपमा प्रयोग हुन्छन् । तर हामीकहाँ अहिले नकारात्मक रुपमा प्रयोग हुन्छन् । अनि हामी सबैभन्दा पहिले सुन्छौ यस्तै शब्द र शुरु हुन्छ हाम्रो दिन । अघिल्लोदिन १९ रुपैयाँमा किनेको दुध भोलिपल्ट बिहान २० रुपैयाँ हुन्छ । दाँत किटेर पैसा तिर्नुबाहेक हामीसँग किन भनेर प्रश्न गर्ने क्षमता हराएको छ । आज १० रुपैयामा पाइने आलु भोली ४० रुपैया हुदाँ पनि हामी खान बाध्य छौ । हामी सोध्छौ त्यो भैया व्यापारिलाई जसले आफै भाडा बढाएको हुदैन । जतासुकै महंगी बढीरहेको अवस्थामा केही कुराको दाम घट्यो भने हामी पत्याउनै छोड्यौ । राम्रो जोक हुनसक्छ यस्तो कुरा । राजनीतिमा पनि त्यस्तै । कतै मिलेको, सहकार्यको राम्रो उदाहरण छैन । आरोप प्रत्यारोप, अविश्वास, छेड हानाहान् । आर्थिक अवस्था सुधारउन्मुख छैन । ए बाबा, यो चाँही राम्रो भनेर हामीले भन्ने ठाउँ नै छैन अहिले । जतासुुकै नराम्रो, जतासुकै खराव । अनि यस्तो बेलामा हामी कसरी आशाबादी हुने त? के चाहेर मात्र भइन्छ आशाबादी? आशाबादी हुनका लागि निराशाबादी व्यवहार, घटनाहरु यो समाजमा कम भएभने मात्र हामी आशोन्मुख जिन्दगी जिउन सक्छौ, हैन भने सधै निराशोन्मुख, अनि मेरा मित्रले फेसबुकमा भनेको कुरा सहि हैन भनेर पत्याउने आधार पनि छैन आजको दिनमा यसो घोत्लिँदा ।

POLITICS – no more words from leaders please! How pity we are? Time and again, we are misled by our political leaders. It's been for many years our fate is relied on to them. But what they did is just nothing than they proved to politics is dirty game. It seems that leaders know what politics is but they even don't how to do the politics. Our fate is considered for them just a football for which it have been throwing, and keeping it away from their control, losing us and them as well by acting in way citizen are just stupid, and they think themselves as cleverer than anyone else. May 28, 2010 is remembered as a black day in our history, however, leaders were proved them to be able to cultivate rays of hope by making consensus but it will be taken just as a consensus unless new schedule for CA is taken place. Still quarreling it's been for week though, and no positive symptoms can be seen that situation is getting better. How should we take them in our heart that they are our leaders.

This is almost 7 pm. Time to go home. I can just remember how desperately my son is waiting me would be. He usually identify the sound my bike makes, and opens door. He is getting older, clever and clever. He is honest than before. Try hard to persuade me and his mom. Yes, I should go. I have to go. Kabita was calling me why haven't I called her today? Nothing than just my busy schedule contributed for that. Anyway, she might have prepared food for me. I have to switch my laptop off. It seems that Jiwan still wants to talk to me. There are more friends online. Saying hello, Namaste, how are you, so and so. having chats with them is just a fun. No face book now. So I have not been followed what is my status. I haven't followed others as well. However, I love to do that. Reading other's status give me more fun than posting my words, photos and texts. Thanks Facebook. No twitter. Twit.. yes, I have a lot of things to twit..but thinking why should I do the same? everyone knows what is happening with my country, it has not been hidden anything. no trust, no mercy, no ….no …. and no… not good and positive things. Frustrating word. I have just said fried bye. Now I am leaving.

I AM TOTALLY BLANK TODAY AS I HAVE NO IDEA WHAT HAS HAPPENED IN THE AREA OF POLITICAL DEVELOPMENT TODAY IN THE COUNTRY.
My day started with a cup of tea, and with good morning kiss of my wife. My son gave me good morning hug with his usual smiling face. I then, went to college to meet my thesis supervisor seeking his input on the paper submitted. It has been long gap I have met college friends but today I did. Arun and Shusila have come to college for the same purpose. I realized that completing thesis is not easy job as I expected to be. It's time taking job. It's been whole year I completed my master in mass communication and journalism from Purbanchal University, however I am struggling hard to complete thesis. Anyway, I can get it done within one month from now. Say, I will be there standing in front of veteran professor facing their question on my topic and might be on finding I discovered through doing thesis, which is on last day.
Anyway, recalling what I have done today is fairly good work, and it is somehow exercise of mind that I think. Before noon, I was in a meeting with JSSR partner organization. It went on well. Then come back to office. It was not in my schedule that I should go to lunch with Gemma, but I realized that I need to go since the person who wanted to join Gemma in lunch went out for another deadline. Actually, it was good time I spent in meeting Gemma and had few discussion about professional and personal work. Later, few more people from office came to join us. Momo was not bad, and pasta as well. Gemma requested me her to ride to Summit as she wanted to take her stuff before meeting is started. Staff meeting was there but no specific issues was being discussed besides administrative procedures. It went on long since a lot of questions have been raised. I was not feeling easy at work today but why, I don't know. It might be there was no reason, but might be it was reasoned. Call to Toya, met him and then we met Pawan Roy, chair of Youth Action Nepal.
Informal discussion with two plates of momo, a glass of fresh-lemon –soda, and coffee, yes hot and sour soup, political talk, everything was going on wonderfully. As Pawan ji is going to visit US coming Friday we discussed about trip, his activities. I returned home with a plate of momo but found son was already slept, which made me unhappy as I want to spend my few time with him during the morning and evening. Time is going on, I am still feeling not happy but why I don't know.